W dniu 7 stycznia 2011 roku stan Kaliforni w USA wpisał 4-metyloimidazol na listę potencjalnych kancerogenów. Składnik ten występuje w karmelu stosowanym do barwienia m.in. takich napojów jak Coca-Cola i Pepsi.
Stężenie 4-metyloimidazolu w napojach takich jak Coca-Cola, Pepsi, Diet Coke i Diet Pepsi plasuje się w przedziale od 103 do 145mikrogramów/puszkę. Natomiast za bezpieczną dawkę przyjęto 16mikrogram/dzień, przy czym należy zaznaczyć, że zarówno stwierdzenie kancerogenności jak i szacowanie wielkości dawki bezpiecznej przeprowadzono na zwierzętach laboratoryjnych – w tym przypadku były to szczury i myszy u których związek ten wywoływał m.in. raka tarczycy.
W marcu 2012 roku amerykańscy producenci ogłosili, że będą modyfikować proces produkcji karmelu, tak by zmniejszyć w nim stężenie 4-metyloimidazolu. Działanie takie uchroni ich przed koniecznością umieszczania na etykiecie ostrzeżenia o możliwym działaniu kancerogennym. Przypominamy, że jak na razie postępowanie to dotyczy rynku amerykańskiego, być może w późniejszym okresie zostanie wdrożone w zakładach europejskich.
Pepsi postanowiła zmienić skład swoich napojów i zapewnia, że zawierają one już teraz znacznie mniej 4-metyloimidazolu. Podobną drogę obrała Coca-Cola, która jednak podważa wiarygodność badań i stoi na stanowisku, że nie ma mocnych, naukowych przesłanek do twierdzenia iż związek ten jest rakotwórczy dla ludzi (dotychczasowe badania prowadzone były na szczurach i myszach, a przez tyle lat istnienia na rynku Coca-Coli żadne badania nie powiązały tego napoju ze zwiększonym ryzykiem nowotworowym u ludzi). Podobne stanowisko zajmuje amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration - FDA), która twierdzi, że człowiek musiałby wypić 1000 puszek coli lub pepsi by osiągnąć dawkę stosowaną podczas badań na zwierzętach laboratoryjnych. Jednakże z uwagi na złożony w FDA wniosek o całkowity zakaz stosowania karmeli amoniakalno-siarczynowych, należy się spodziewać weryfikacji przez tą agencję dostępnych badań. Jaki będzie werdykt, czas pokaże.
Autor publikacji
dr inż. Tomasz Czernecki
Pracownik naukowy Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Praktyk oraz wykładowca m.in. dietetyki, żywienia klinicznego i nutrigenomiki. Uczestnik wielu projektów badawczych. Pomysłodawca i współwłaściciel Vitagenum.pl. Założyciel poradni dietetycznych w tym działającej przy UP w Lublinie. Redaktor naczelny Journal of NutriLife. [profil autora]