Gluten w diecie niemowląt a celiakia – prawdy i mity  

Dorota Musiał

W 2008 r. Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) wydało stanowisko dotyczące glutenu w diecie niemowląt, w którym rekomendowało rozpoczęcie podawania glutenu jeszcze w okresie karmienia piersią. Jednocześnie odradzało jego wprowadzanie zbyt wcześnie (przed 4. miesiącem życia) lub zbyt późno (po 7. miesiącu życia). Od tego czasu pojawiły się nowe dane.

Wcześniejsze wprowadzenie glutenu może przyśpieszyć autoimmunizację i wystąpienie symptomów celiakii w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Opóźnienie podawania glutenu nie zapobiegnie chorobie – może jedynie odroczyć w czasie wystąpienie objawów. Nowe zalecenia ESPGHAN opracowano w oparciu o wyniki badań dzieci predysponowanych genetycznie do choroby trzewnej. Jednakże mają one zastosowanie do ogólnej populacji niemowląt, ponieważ w okresie wprowadzania glutenu do diety zwykle ich genetyczne ryzyko celiakii nie jest znane.

1. Karmienie piersią zmniejsza ryzyko rozwoju celiakii

MIT. Nie wykazano, że karmienie piersią zmniejsza ryzyko rozwoju celiakii w dzieciństwie. W kontekście zapobiegania chorobie trzewnej nie należy zmieniać dotychczasowych zaleceń dotyczących karmienia piersią.

2. Karmienie piersią w trakcie wprowadzania glutenu do diety niemowląt zmniejsza ryzyko rozwoju celiakii

MIT. Wprowadzanie glutenu do diety niemowlęcia w trakcie karmienia piersią nie jest rekomendowane jako metoda obniżania ryzyka rozwoju celiakii. Karmienie piersią należy promować ze względu na jego inne potwierdzone korzyści zdrowotne.

3. Wiek wprowadzenia glutenu wpływa na ryzyko rozwoju celiakii

MIT. Gluten można wprowadzać do diety niemowląt między 4. a 12. miesiącem życia. Wydaje się, że wprowadzenie glutenu w tym przedziale wiekowym nie wpływa na bezwzględne ryzyko celiakii u dzieci bez przypadków choroby trzewnej w rodzinie.
PRAWDA. Bardzo wczesny rozwój celiakii (u dzieci poniżej 3.–5. roku życia) jest spotykany przede wszystkim u dzieci posiadających geny predysponujące do choroby trzewnej. Wczesny wiek wprowadzenia glutenu do diety tych dzieci może przyśpieszyć pojawienie się objawów choroby.

4. Dzieci posiadające geny HLA-DQ2 i HLA-DQ8 są bardziej narażone na rozwój celiakii przy wczesnym wprowadzeniu glutenu

PRAWDA. Wydaje się, że dzieci te mogą odnieść korzyść z opóźnienia wprowadzenia glutenu do diety do wieku powyżej 1 roku (opóźnienie wystąpienia objawów choroby). Natomiast po wprowadzeniu glutenu do diety należy stosować skryning serologiczny, by rozpoznać celiakię przed rozwojem poważnych niedoborów żywieniowych. Nie są to jednak oficjalne zalecenia ESPGHAN.

5. Rodzaj wprowadzanego produktu zbożowego zawierającego gluten wpływa na ryzyko rozwoju celiakii.

MIT. Nie wykazano, że rodzaj wprowadzanego glutenu wpływa na ryzyko ujawnienia się celiakii. Nie można też rekomendować określonego rodzaju glutenu, który należałoby stosować przy jego wprowadzaniu do diety.

6. U dzieci, których krewny pierwszego stopnia choruje na celiakię, gluten należy podawać od ukończenia 1 roku życia.

MIT. Schemat wprowadzania glutenu do diety niemowląt jest jednakowy zarówno dla dzieci z grupy ryzyka celiakii, jak i dzieci pochodzących z rodzin niedotkniętych tą chorobą. ESPGHAN nie sformułował odrębnych oficjalnych rekomendacji dotyczących dzieci, u których krewny 1. stopnia choruje na celiakię. Szacuje się, że ok. 10–15% z tych dzieci może odnieść korzyść z opóźnienia podawania glutenu. Optymalne byłoby wykonanie u nich badań genetycznych i podjęcie decyzji o opóźnieniu podania glutenu tylko u dzieci z potwierdzoną obecnością genów HLA-DQ2 lub HLA-DQ8.

Literatura:  

Tematyka publikacji

• artykuł
• informację o wydarzeniu

Kanały RSS

• kanał czytelnia,
• kanał kalendarium