Wyszukiwanie artykułów

Złośliwe nowotwory jelita grubego są jednymi z najczęściej występujących u ludzi. Stanowią one drugą po chorobach naczyń przyczynę zgonów starzejących się społeczeństw. W Polsce te nowotwory stanowią aż 11% u mężczyzn  i  9% u kobiet wśród wszystkich nowotworów (Łacko, 2011). Analiza trendów epidemiologicznych wykazuje, że zachorowalność na raka odbytnicy i okrężnicy będzie rosła. Liczba zachorowań na nowotwory jelita grubego w 2025 roku oszacowana została na 15500 u mężczyzn i 9100 u kobiet, w 2006 roku te wartości wynosiły odpowiednio 7664 u mężczyzn i 6234 u kobiet. Oznacza to wzrost zachorowań o około 40% i 20% na przestrzeni dwóch dekad. Wśród mężczyzn zawrotny wzrost zachorowalności i umieralności dotyczy osób w wieku średnim, między 45. a 64. rokiem życia oraz starszym po 65. roku życia. W populacji kobiet tendencja wzrostowa jest niewielka ponadto towarzyszy jej ograniczenie umieralności. W najmłodszej grupie wiekowej (25-44 lat) u obu płci wykazano brak tendencji wzrostowej w stosunku do 2006 roku. Mianowicie u mężczyzn 217 w 2006 roku i 255 w 2025 roku, a u kobiet odpowiednio 182 i 221 zachorowań (Didkowska i in., 2009). Jednocześnie nowotworom tym można w dużej mierze zapobiegać, utrzymując odpowiednią dietę, eliminując inne czynniki ryzyka oraz wykonywanie badań przesiewowych w celu ewentualnego wczesnego rozpoznania i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia, co skutkuje zmniejszoną umieralnością (Łacko, 2011). Rak jelita grubego uważany jest za chorobę cywilizacji „zachodniej”, spowodowaną rozwojem przemysłowym, który istotnie wpłynął na zwiększenie ilości zachorowań na raka jelita grubego. Istnieje również ścisły związek między zachorowalnością, a stosowaną dietą. Zwłaszcza z nadmiernym spożyciem czerwonego mięsa, tłuszczów zwierzęcych oraz węglowodanów, jak również spożywaniem alkoholu i paleniem wyrobów tytoniowych. Szacuje się, że w diecie populacji europejskiej tłuszczę stanowią około 40% wszystkich przyjmowanych pokarmów, natomiast w krajach słabiej rozwiniętych zależność ta jest około 3-4 razy mniejsza (Partyka i in., 2010). Stąd hipoteza, że to właśnie tłuszcze są jednym z głównych czynników żywieniowych zwiększających zachorowalność na raka jelita grubego (Willett i Stampfer, 1990).                                                                 

Najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce jak i na całym świecie, tuż po chorobach układu krążenia, są choroby nowotworowe. Ze względu na ciągły wzrost zachorowań należy zwrócić szczególnie uwagę na dietoprofilaktykę. Niestety bywa ona często ignorowana z powodu, niedostatecznej edukacji żywieniowej i baku świadomości o jej skuteczności. 
Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów na terenie Unii Europejskiej. Czynniki mające wpływ na powstanie tego nowotworu są pochodzenia genetycznego i środowiskowego obejmującego styl życia oraz nieprawidłową dietę.
Celem niniejszego pracy jest omówienie  wpływu diety na powstanie raka jelita grubego, oraz ogólne zalecenia żywieniowe w trakcie choroby nowotworowej.

W artykule przedstawiono definicje probiotyku jak i całego mikrobiomu zasiedlającego organizm człowieka. Opisano właściwości jakimi powinny charakteryzować się szczepy bakterii, aby mogły być w przyszłości stosowane w produktach probiotycznych. Wymieniono korzystne oddziaływanie tych mikroorganizmów na organizm człowieka w schorzeniach takich jak biegunka poantybiotykowa, choroby układu krążenia czy zespół jelita drażliwego (IBS).

O dobrym stanie zdrowia człowieka decyduje w znacznym stopniu racjonalne odżywianie się i jest ono jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Tłuszcze są bardzo istotnym elementem diety, przy czym ważna jest zarówno ich ilość jak i jakość. Przyjmuje się, że tłuszcze powinny dostarczać 25-30% energii w racji pokarmowej, w tym nasycone kwasy tłuszczowe nie powinny dostarczać więcej niż 10% energii. Należy również zadbać o prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych nasyconych do nienasyconych jak i kwasów omega-3 do omega-6.

Inhibitory enzymów trawiennych występują powszechnie w pożywieniu człowieka i zwierząt. Inhibitory te są zaliczane do czynników antyżywieniowych, jednak w pewnych sytuacjach ich wpływ na organizm może być pozytywny. Znajdują one zastosowanie w terapii otyłosci, cukrzycy typu 2, nowotworów, a także w prewencji zawałów i chorób sercowo-naczyniowych.

Jak można zmniejszyć zachorowalność na nowotwory złośliwe w Polsce ─ w oparciu o aktualną wiedzę naukową z obszaru medycyny, biochemii i dietetyki? Odpowiedź na to pytanie będzie można uzyskać już 27 stycznia 2017 r. w Warszawie podczas II Narodowego Kongresu Żywieniowego na PGE Narodowym.

Żywność funkcjonalna nazywana jest również „środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego”. Do grupy tej zalicza się produkty żywnościowe, które wykazują udokumentowany, korzystny wpływ na jedną lub więcej funkcji organizmu (ponad efekt odżywczy), który to wpływ polega na poprawie stanu zdrowia oraz samopoczucia lub/ i zmniejszeniu ryzyka chorób dietozależnych. Produkty te mogą charakteryzować się między innymi działaniem wspierającym układy pokarmowy, krążenia czy poprawiającym odporność organizmu.  Wzbogacanie żywności w Polsce może mieć zarówno charakter obligatoryjny jak i dobrowolny. Producenci coraz częściej wzbogacają żywność w składniki, które występują w niej w śladowych ilościach lub nie występują wcale, gdyż działania te prowadzą do zwiększenia atrakcyjności produktu. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie przykładów żywności funkcjonalnej dostępnej na rynku oraz ich wpływ na organizm człowieka.

Przyjemność z jedzenia jest zjawiskiem znanym i przyczynia się do rozwoju nawyków żywieniowych u dzieci. Nawyki te pozostają stabilne do dorosłości. Wyróżnia się trzy wymiary przyjemności z jedzenia, których uczy się w dzieciństwie i są to: zmysłowy wymiar, czyli przyjemność z odczuć zmysłowych podczas jedzenia; wymiar międzyludzki, czyli przyjemność ze społecznego podłoża spożywania posiłków oraz wymiar psychospołeczny, czyli przyjemność z poznawczych reprezentacji żywności. Te trzy wymiary przyjemności współdziałają ze sobą. Nauka czerpania przyjemności z jedzenia może powodować kształtowanie zdrowego odżywiania od najmłodszych lat. Dzieci są w stanie zaakceptować, polubić i jeść zdrowe produkty poprzez wczesne i stale powtarzające się doświadczenia z takimi produktami, ale także przez obserwację innych ludzi spożywających te pokarmy (Marty i in., 2017).

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest długotrwałą, nawracająca, zapalną dermatozą o podłożu genetycznym, cechującą się wybitnie uporczywym świądem, suchością i łuszczeniem skóry, typowym dla danego wieku umiejscowieniem, charakterystycznymi zmianami morfologicznymi oraz współistnieniem innych  chorób atopowych. W Polsce na AZS choruje od ok. 4,7 % do 9,2% dzieci oraz 0,9-1,4% dorosłych. Jest ono jednym z najczęstszych chorób skóry wieku dziecięcego. Pierwsze jej objawy mogą także wystąpić po 50. roku życia. Wieloczynnikowa etiopatogeneza nie pozwala na określenie jednolitego schematu postępowania, a uczulać może prawie każdy pokarm, szczególnie z tzw. złotej ósemki alergenów. W publikacji omówiono 10. suplementów. Na uwagę zasługują: Eisenia arboreta i ostropest plamisty. Dermatitis atopica można zaliczyć do chorób psychosomatycznych, m.in. ze względu na  obecność u chorych tzw. triady objawów psychicznych oraz współwystępowanie wielu uciążliwych jednostek chorobowych (np. ADHD, padaczka, IBS).

Jak można zmniejszyć zachorowalność na nowotwory złośliwe w Polsce w oparciu o aktualną wiedzę naukową z obszaru medycyny, biochemii i dietetyki? Odpowiedź na to pytanie będzie można uzyskać już 27 stycznia 2017 r. w Warszawie podczas II Narodowego Kongresu Żywieniowego na PGE Narodowym.

Spożycie pełnotłustego mleka i pełnotłustych produktów mlecznych przez mężczyzn może przyczynić się do rozwoju śmiertelnych postaci nowotworu gruczołu krokowego (prostaty). Równie negatywny wpływ spożycia pełnotłustych produktów mlecznych, polegajacy na wzroście ryzyka umieralności, obserwuje się w grupie kobiet ze zdiagnozowanym nowotworem piersi.

Już jeden drink dziennie może zwiększyć ryzyko wystąpienia raka piersi, jak poinformował w maju 2017 roku World Cancer Research Fund International. Zdumiewające, że tak mała dawka alkoholu powoduje takie komplikacje. Pokazał to największy na świecie przegląd badań na temat raka piersi. Raport został sporządzony przez dr Rachel Thompson.

Zespół policystycznych jajników (PCOS; łac. syndroma ovariorum policysticum, ang. polycystic ovary syndrome) jest chorobą układu endokrynnego dotykającą kobiet w wieku reprodukcyjnym. Prowadzi ona do nieprawidłowości w gospodarce hormonalnej, trudnościach z zajściem w ciążę (zaburzeń płodności), wysokiego poziomu androgenów oraz powikłań metabolicznych (takich jak np. insulinooporność). Przez to, PCOS przyczynia się do zwiększenia ryzyka pojawienia się również takich chorób jak: cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze i inne choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia lipidowe, czy nowotwory piersi i endometrium. Z każdym rokiem obserwuje się coraz więcej przypadków zachorowań na zespół policystycznych jajników.

Jak donosi Polska Agencja Prasowa w piśmie „Lancet Oncology” ukazała się publikacja w której badacze udowadniają, że aktywność fizyczna, dieta wegetariańska i medytacja mogą odwrócić proces starzenia na poziomie komórkowym. Do tej pory wydawało się to niemożliwe, daltego z niecierpliwością czekamy na doniesienia innych badaczy, którzy wyniki otrzymane przez zespół prof. Deana Ornisha z University of California potwierdzą lub obalą.

Gen zawiera pojedynczą informacje o białku, a złożenie wszystkich genów organizmu stanowi pełen zapis informacji genetycznej, czyli genom. Ponieważ genom każdego człowieka jest inny, to różnie będzie on reagował na przyjmowany pokarm. Nutrigenomika jest szybko rozwijającą się dziedziną nauki, badającą odpowiedz genomu na składniki odżywcze zawarte w pożywieniu. Zajmuje się interreakcjami między żywnością, a genomem. Zmiany materiału genetycznego, będą znajdowały odzwierciedlenie w odpowiedzi na dietę. Ustalenie, jaki jest wpływ diety na kształt cech organizmu, daje bardzo konkretne wskazówki dla zaleceń dietetycznych, w świetle osobistej genetyki człowieka. 

Czekaloda jest produktem cenionym od wielu lat. W doniesieniu przedstawiono powszechnie wykjorzystywane nazewnictwo i klasyfikację czekolady. Przybliżono również skład czekolady, zwracając szczególną uwagę na rodzaj kwasów tłuszczowych, składniki mineralne, alkaloidy, związki fenolowe. W skrócie, przedstawiono również wpływ spożycia czekolady na organizm człowieka.

Kurkumina to związek zawarty w kłączu ostryżu długiego (Curcuma Longa) charakteryzujący się licznymi właściwościami prozdrowotnymi. Związek ten używany był w medycynie Dalekiego Wschodu już około 4000 lat temu do leczenia dolegliwości żołądkowych, ciężko gojących się ran oraz łagodzenia stanów zapalnych. Kurkumina jest silnym antyoksydantem, porównywalnym z witaminą C i E, dzięki czemu wpływa na zachowanie równowagi oksydacyjnej w organizmie człowieka. Ten prozdrowotny kurkuminoid wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu oraz zwiększenie ilości lipoprotein frakcji HDL we krwi. Dla lepszego przyswajania kurkuminy warto połączyć ją w diecie z pieprzem, bądź olejami roślinnymi.

W związku z postępującą medycyną, wynalezieniem leków na wiele doskwierających schorzeń i dolegliwości, życie ludzi znacząco się wydłużyło. Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization - WHO) przypuszcza, że w roku 2050 osoby w wieku powyżej 60 lat będą stanowiły 22% całej populacji na świecie – co daje dwukrotnie większą liczbę osób niż aktualnie (WHO, 2015b). Starzenie się organizmu jest procesem długotrwałym i postępującym pomimo woli człowieka. Wpływa ono m.in. na obniżenie się zdolności do przyswajania przez organizm składników odżywczych i witamin. (Remond i wsp., 2015). Witamina D jest wytwarzana zarówno poprzez syntezę podskórną w związku z promieniowaniem słonecznym jak i poprzez spożywanie produktów bogatych w tę witaminę m.in. tłuste ryby, jaja, mleko i jego przetwory (Olędzka, 2013). Warto zwrócić uwagę, że promieniowanie słoneczne w naszej szerokości geograficznej w okresie jesienno – zimowym (od września do marca) jest znikome, a osoby starsze często również unikają lub nie są w stanie ze względu na istniejące choroby przebywać na świeżym powietrzu. Ponadto warto zauważyć, że dieta osób starszych jest przeważnie uboga w produkty obfitujące w witaminę D. Spowodowane jest to głównie czynnikami ekonomicznymi, gdyż tłuste ryby są stosunkowo drogim produktem spożywczym oraz są trudne w spożywaniu ze względu na ości. Dlatego warto zwrócić uwagę na problem z dostarczeniem odpowiedniej ilości witaminy D u osób starszych, gdyż ilość przyjmowanej witaminy do organizmu seniora nie jest duża, a dodatkowo ze względu na procesy fizjologiczne jakie zachodzą w jego organizmie nie jest ona absorbowana stuprocentowo.

Wiele cennych uwag i stwierdzeń jest wynikiem II Konferencji Naukowej „Witamina D – eliksir zdrowia”, którą w dniu 10 lipca br. zorganizowało Stowarzyszenie Promocji Zdrowia „PRO – SALUTEM”. Konferencja była miejscem wymiany poglądów między lekarzami, farmaceutami i dietetykami. Referaty przedstawiane zostały na 3 sesjach tematycznych.

Czasopismo Journal of NutriLife i Uniwersytet Jagielloński zaprasza wszystkich studentów dietetyki, technologii żywności, żywienia człowieka i bromatologii do wzięcia udziału w turnieju wiedzy dietetycznej - NUTRIADA 2015. Trzyosobowe zespoły studenckie staną w szranki w Krakowie w dniach 13-14 listopada 2015.

Choroby cywilizacyjne nazywane obecnie także przewlekłymi chorobami niezakaźnymi, do których należą m.in. cukrzyca, otyłość, miażdżyca, nowotwory i alergie wywoływane są przez nieprawidłowy sposób odżywiania, niezdrowy styl życia i zanieczyszczenie żywności oraz środowiska. Przy zapobieganiu bądź leczeniu chorób cywilizacyjnych warunkiem koniecznym jest nie tylko przestrzeganie prawidłowej diety (sposób odżywiania i styl życia), ale także konsumpcja żywności charakteryzującej się jak najwyższą jakością. Z większości badań porównawczych przeprowadzonych dla żywności ekologicznej i konwencjonalnej wynika, że żywność ekologiczna z uwagi na swój skład ma korzystniejsze właściwości prozdrowotne niż żywność z produkcji masowej, tzw. konwencjonalnej.

Małe, ciemne, niepozorne ziarenka mają niesamowity potencjał odżywczy. W pradawnej medycynie ludowej Majów i Azteków królują od wieków, jednak na naszym rynku obecne są od niedawna. W przeszłości były zalecane w leczeniu schorzeń układu oddechowego, chorób oczu czy infekcji.  Otoczone są twardą, celulozową łupiną, z którą enzymy trawienne człowieka radzą sobie z trudem. Nasuwa się zatem pytanie czy aby czerpać wszelkie korzyści z ich spożywania, ziarno nie powinno najpierw wykiełkować lub zostać zmielone? Kolejny dylemat może być związany z kwestią czy jest to fizjologiczny pokarm człowieka, skoro potrzeba dość intensywnej obróbki, aby było strawne? Dodatkowo, ich cena w porównaniu do innych ziaren i nasion jest stosunkowo wysoka. Kiedy i dalczego warto sięgnąć po te nasiona przedstawiono w publikacji.

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że w minionych dwóch dekadach problem z otyłością wśród społeczności starego kontynentu wzrósł trzykrotnie. Otyłych jest 10-20% mężczyzn i 10-25% kobiet. Z kolei nadwaga obejmuje aż 25-70% mieszkańców Europy [1]. W Polsce w latach 2003-2005 przeprowadzono badanie WOBASZ, które wskazuje, że na otyłość cierpi 20% kobiet i 21% mężczyzn, zaś nadwagę obserwuje się u 28% kobiet i 40% mężczyzn.

Polacy mogą korzystać z nowego źródła profesjonalnej wiedzy na temat żywienia, żywności i zdrowego stylu życia, a mianowicie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej. Instytut Żywności i Żywienia, z którego inicjatywy powstało, zachęca do odwiedzenia jego strony internetowej: www.ncez.pl.

W dniu 13 listopada 2015 roku w Centrum Dydaktyczno Kongresowym UJ CM przy ulicy Łazarza w Krakowie odbył się pierwszy dzień Turnieju Wiedzy Dietetycznej NUTRIADA 2015. Wszystkich zgromadzonych na sali powitała Pani prof. dr hab. n. med. Małgorzata Zwolińska-Wcisło – przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego. Turniej rozpoczął się od wykładów niekwestionowanych autorytetów w dziedzinie żywienia w zdrowiu i chorobie.