Wyszukiwanie artykułów

Nawyki żywieniowe człowieka zaczynają kształtować się już w okresie wczesnego dzieciństwa. Odstępstwa od zaleceń racjonalnej diety, popełniane przez najmłodszych utrwalają się i negatywnie wpływają na późniejszy sposób odżywiania. Niniejsza publikacja przedstawia główne błędy żywieniowe w grupie dzieci przedszkolnych powiązane między innymi z takimi aspektami jak: dobór produktów w diecie przedszkolaków, podjadanie, pory spożywania posiłków czy rodzaje napojów preferowane przez dzieci. Poruszono również zagadnienia dotyczące zasad racjonalnej diety oraz jej wpływu na rozwój przedszkolaków, charakterystyki odżywiana dzieci w wieku 3-6 lat oraz czynników środowiskowych mających wpływ na sposób żywienia najmłodszych.

Powszechnie wiadomo, że napoje słodzone, takie jak oranżady czy cola, są szczególnie szkodliwe dla szkliwa zębów. Dlatego zaleca się omijanie tych produktów w celu uniknięcia częstych wizyt u stomatologa. Warto wiedzieć, że nie tylko cukier w nich zawarty jest niebezpieczny, a więc jego eliminacja nie spowoduje, że będą pozytywnie wpływały na zdrowie jamy ustnej.

W obecnych czasach odżywianie to nie tylko zaspokojenie głodu ale także możliwość wpływania na stan zdrowia. Żywność o zaprogramowanych właściwościach prozdrowotnych, nazywana żywnością funkcjonalną, spożywana jest przez świadomych konsumentów w celu uzyskania określonych profitów zdrowotnych. Przykładem mogą być produkty probiotyczne, zawierające specjalnie wyselekcjonowane i przebadane żywe kultury bakterii jelitowych. Bakterie te mają zdolność do przejściowej lub trwałej kolonizacji przewodu pokarmowego człowieka i oddziaływania na jego zdrowie. W publikacji przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat probiotyków, począwszy do definicji, aż po metodologię badań szczepów potencjalnie probiotycznych. Omówiono również naturalną mikroflorę przewodu pokarmowego, znaczenie probiotyków w diecie oraz ich źródła pokarmowe. Poruszono również zagadnienia bezpieczeństwa stosowania probiotyków w diecie człowieka.

Żywność funkcjonalna nazywana jest również „środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego”. Do grupy tej zalicza się produkty żywnościowe, które wykazują udokumentowany, korzystny wpływ na jedną lub więcej funkcji organizmu (ponad efekt odżywczy), który to wpływ polega na poprawie stanu zdrowia oraz samopoczucia lub/ i zmniejszeniu ryzyka chorób dietozależnych. Produkty te mogą charakteryzować się między innymi działaniem wspierającym układy pokarmowy, krążenia czy poprawiającym odporność organizmu.  Wzbogacanie żywności w Polsce może mieć zarówno charakter obligatoryjny jak i dobrowolny. Producenci coraz częściej wzbogacają żywność w składniki, które występują w niej w śladowych ilościach lub nie występują wcale, gdyż działania te prowadzą do zwiększenia atrakcyjności produktu. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie przykładów żywności funkcjonalnej dostępnej na rynku oraz ich wpływ na organizm człowieka.

Już od ponad 1700 lat produkowane są napoje alkoholowe, przygotowywane na bazie ryżu. W europie często napoje takie określa się mianem win ryżowych, głównie z uwagi na zawartość alkoholu, która plasuje się w przedziale od 14 do 16%. Należy jednak zwrócić uwagę, że określenie to nie jest precyzyjne, gdyż proces produkcyjny tych napojów bardziej przypomina produkcję piwa niż wina. W opracowaniu przedstawiono podział win ryżowych ryżowych oraz zarysowano proces produkcji sake.

Międzynarodowe Towarzystwo ds. Żywienia w Sporcie (The International Society of Sports Nutrition – ISSN) w 2013 r. ustosunkowało się do napojów energetycznych (ED) i tzw. "energy shots", czyli napojów energetycznych w małych opakowaniach (ES). Towarzystwo przedstawiło swoją opinię po wnikliwej analizie szeroko dostępnej literatury dotyczącej bezpieczeństwa i skuteczności stosowania napojów energetycznych. Uwzględnili aż 224 pozycje najnowszej literatury.

Otyłość jest problemem społecznym. W przyszłości będzie jednym z największych zagrożeń cywilizacyjnych. Wiele danych świadczy o gwałtownym wzroście występowania nadwagi i otyłości na całym świecie, a problem ten dotyczy zarówno populacji osób dorosłych, jak i dzieci. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla w szeregu dokumentów, że odpowiednia polityka państw odgrywa kluczową rolę w zwalczaniu otyłości, a przyczynia się do niej m.in. rozpowszechnienie produktów zawierających cukier, sól i kwasy tłuszczowe nasycone. WHO zaznacza, że nie wystarczy edukacja. Do najskuteczniejszych narzędzi należy tu polityka podatkowa. Dlatego rośnie liczba krajów sięgających po podatki, które sprzyjają prozdrowotnym wyborom.

Padaczka, inaczej nazywana epilepsją, to zespół objawów fizycznych i psychicznych charakteryzujący się przewlekłymi napadowymi zaburzeniami czynnościowymi ośrodkowego układu nerwowego. Zaliczana jest do najczęściej występujących chronicznych chorób OUN. Z epilepsją zmaga się w Polsce około 400 tysięcy ludzi i liczba ta z roku na rok rośnie.

W publikacji przedstawiono aktualne zalecenia żywieniowe oraz poglądy specjalistów na temat alternatywnych i niefarmakologicznych metod terapii padaczki u dzieci, osób dorosłych i kobiet karmiących. Wymieniono skutki uboczne stosowania diety ketogennej jako najczęściej rekomendowanej na świecie diety przez środowiska lekarskie. Ponadto przedstawiono prozdrowotne działanie wybranych substancji bioaktywnych roślin z rodziny selerowatych, między innymi: tymochinonu z czarnuszki siewnej i imperatoryny z anielskiego korzenia, które mogą przyczynić się do poprawy zdrowia epileptyków.

Wino towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Przez cały ten czas proces jego wytwarzania ewolułował, a umiejętność jego wytwarzania rozprzestrzeniła się. Wynikiem tych procesów jest ogromna liczba rodzajów i gatunków win. W publikacji przedstawiono europejską definicję wina, jak również najczęściej wykorzystywane rodzaje klasyfikacji win. Omówiono w zarysie technologię jego wytwarzania, a ponadto przedstawiono prozdrowotne właściwości win i alkoholu.

Nietolerancja laktozy jest powszechnym zjawiskiem, które może dawać uporczywe objawy po spożyciu produktów zawierających laktozę. Najczęściej występuje biegunka, a także wzdęcia, gazy, przelewanie w brzuchu i nudności. Szacuje się, że w Polsce na nietolerancję laktozy cierpi aż 37% społeczeństwa. Przyczyną tego zjawiska może być zaburzenie trawienia i wchłaniania laktozy czyli dwucukru składającego się z D-galaktozy i D-glukozy. Wyróżnia się trzy formy nietolerancji laktozy: alaktazja czyli wrodzona nietolerancja laktozy, wtórna nietolerancja laktozy przebiegająca z uszkodzeniem szczytowej części kosmków jelitowych spowodowana np. chorobą Leśniowskiego-Crohna, a także pierwotna nietolerancja inaczej nazywana hipolaktazją. Szereg dostępnych metod diagnostycznych pozwala na zdiagnozowanie nietolerancji i włączenie odpowiedniej diety. Bardzo ważne jest aby na diecie bezlaktozowej zadbać o odpowiednią podaż wapnia i zapoznać się z produktami dozwolonymi i przecwiskazanymi.

Nietolerancja laktozy jest powszechnym zjawiskiem, które może dawać uporczywe objawy po spożyciu produktów zawierających laktozę. Najczęściej występuje biegunka, a także wzdęcia, gazy, przelewanie w brzuchu i nudności. Szacuje się, że w Polsce na nietolerancję laktozy cierpi aż 37% społeczeństwa. Przyczyną tego zjawiska może być zaburzenie trawienia i wchłaniania laktozy czyli dwucukru składającego się z D-galaktozy i D-glukozy. Wyróżnia się trzy formy nietolerancji laktozy: alaktazja czyli wrodzona nietolerancja laktozy, wtórna nietolerancja laktozy przebiegająca z uszkodzeniem szczytowej części kosmków jelitowych spowodowana np. chorobą Leśniowskiego-Crohna, a także pierwotna nietolerancja inaczej nazywana hipolaktazją. Szereg dostępnych metod diagnostycznych pozwala na zdiagnozowanie nietolerancji i włączenie odpowiedniej diety. Bardzo ważne jest aby na diecie bezlaktozowej zadbać o odpowiednią podaż wapnia i zapoznać się z produktami dozwolonymi i przecwiskazanymi.

Do 25 marca wystawcy II edycji targów WorldFood Warsaw mogą zgłaszać swoje produkty do konkursu o Złoty Medal. Celem konkursu jest promocja najlepszych produktów prezentowanych podczas targów WorldFood Warsaw, które odbędą się w dniach 14-16 kwietnia w Expo XXI w Warszawie.

W artykule przedstawiono definicje probiotyku jak i całego mikrobiomu zasiedlającego organizm człowieka. Opisano właściwości jakimi powinny charakteryzować się szczepy bakterii, aby mogły być w przyszłości stosowane w produktach probiotycznych. Wymieniono korzystne oddziaływanie tych mikroorganizmów na organizm człowieka w schorzeniach takich jak biegunka poantybiotykowa, choroby układu krążenia czy zespół jelita drażliwego (IBS).

Dziś sejm wprowadził zakaz sprzedaży "śmieciowego jedzenia" w szkołach, przedszkolach i ośrodkach innych form wychowania przedszkolnego. Zakaz będzie dotyczył zarówno sprzedaży jak i podawania jedzenia uznanego za niezdrowe.

Probiotyki są to żywe drobnoustroje, które podawane w odpowiednich ilościach, korzystnie wpływają na organizm człowieka, głównie poprzez poprawę równowagi mikrobioty jelitowej. Mogą zawierać w swoim składzie pojedyncze szczepy bakterii kwasu mlekowego, szczepy drożdży, kultury pleśni czy też bakterie kwasu mlekowego wraz ze szczepami drożdżowymi. Zostały odkryte w drugiej połowie XIX wieku.

Złośliwe nowotwory jelita grubego są jednymi z najczęściej występujących u ludzi. Stanowią one drugą po chorobach naczyń przyczynę zgonów starzejących się społeczeństw. W Polsce te nowotwory stanowią aż 11% u mężczyzn  i  9% u kobiet wśród wszystkich nowotworów (Łacko, 2011). Analiza trendów epidemiologicznych wykazuje, że zachorowalność na raka odbytnicy i okrężnicy będzie rosła. Liczba zachorowań na nowotwory jelita grubego w 2025 roku oszacowana została na 15500 u mężczyzn i 9100 u kobiet, w 2006 roku te wartości wynosiły odpowiednio 7664 u mężczyzn i 6234 u kobiet. Oznacza to wzrost zachorowań o około 40% i 20% na przestrzeni dwóch dekad. Wśród mężczyzn zawrotny wzrost zachorowalności i umieralności dotyczy osób w wieku średnim, między 45. a 64. rokiem życia oraz starszym po 65. roku życia. W populacji kobiet tendencja wzrostowa jest niewielka ponadto towarzyszy jej ograniczenie umieralności. W najmłodszej grupie wiekowej (25-44 lat) u obu płci wykazano brak tendencji wzrostowej w stosunku do 2006 roku. Mianowicie u mężczyzn 217 w 2006 roku i 255 w 2025 roku, a u kobiet odpowiednio 182 i 221 zachorowań (Didkowska i in., 2009). Jednocześnie nowotworom tym można w dużej mierze zapobiegać, utrzymując odpowiednią dietę, eliminując inne czynniki ryzyka oraz wykonywanie badań przesiewowych w celu ewentualnego wczesnego rozpoznania i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia, co skutkuje zmniejszoną umieralnością (Łacko, 2011). Rak jelita grubego uważany jest za chorobę cywilizacji „zachodniej”, spowodowaną rozwojem przemysłowym, który istotnie wpłynął na zwiększenie ilości zachorowań na raka jelita grubego. Istnieje również ścisły związek między zachorowalnością, a stosowaną dietą. Zwłaszcza z nadmiernym spożyciem czerwonego mięsa, tłuszczów zwierzęcych oraz węglowodanów, jak również spożywaniem alkoholu i paleniem wyrobów tytoniowych. Szacuje się, że w diecie populacji europejskiej tłuszczę stanowią około 40% wszystkich przyjmowanych pokarmów, natomiast w krajach słabiej rozwiniętych zależność ta jest około 3-4 razy mniejsza (Partyka i in., 2010). Stąd hipoteza, że to właśnie tłuszcze są jednym z głównych czynników żywieniowych zwiększających zachorowalność na raka jelita grubego (Willett i Stampfer, 1990).                                                                 

Choroba wrzodowa jest jedną z najczęstszych chorób układu pokarmowego. To zespół zmian ogólnoustrojowych i miejscowych, w których głównym objawem jest wrzód żołądka. Czynnikami determinującymi rozwój choroby to infekcja gram-ujemną bakterią Helicobacter pylori, niesteroidowe leki przeciwzapalne, nieprawidłowy sposób odżywiania oraz stałe narażenie na stres. Postępowanie dietetyczne w chorobie wrzodowej ma na celu dobór produktów, które nie zalegają długo w żołądku oraz są łatwo przyswajalne. Odpowiednia dieta wspomaga leczenie, łagodzi dolegliwości często powodując ich całkowite ustąpienie. Zaleca się unikanie produktów drażniących żołądek, a przede wszystkim tych, które wywołują lub nasilają dolegliwości. Dieta w chorobie wrzodowej powinna dostarczać odpowiednią ilość energii i składników odżywczych w celu utrzymania należnej masa ciała chorego.

Dla atrakcyjnego wyglądu ludzie są w stanie zrobić naprawdę wiele. Jednak w gabinecie dietetyka bardzo powszechne jest następujące zjawisko: mimo stuprocentowej mobilizacji, pacjenci nalegają, aby zostawić w ich diecie chociaż jedną rzecz, która zapewniłaby im komfort psychiczny. Jest to jak najbardziej zrozumiałe i tolerowane przez dietetyków. Dla jednej osoby będzie to łyżeczka cukru do porannej kawy, dla innej pasek czekolady na deser, jeszcze dla innej… pewna ilość alkoholu wypita podczas wieczoru spędzanego ze znajomymi. I niech tak będzie! Kontrolowane, małe “wyskoki” żywieniowe nie wpłyną na ogólny sukces redukcyjny diety. Jednak pojawia się pytanie - czy należy wyeliminować całkowicie alkohol z diety, a jeśli nie, to na ile i na co można sobie pozwolić, czyli gdzie kończy się umiar, a zaczyna upojenie alkoholowe?

Przyjemność z jedzenia jest zjawiskiem znanym i przyczynia się do rozwoju nawyków żywieniowych u dzieci. Nawyki te pozostają stabilne do dorosłości. Wyróżnia się trzy wymiary przyjemności z jedzenia, których uczy się w dzieciństwie i są to: zmysłowy wymiar, czyli przyjemność z odczuć zmysłowych podczas jedzenia; wymiar międzyludzki, czyli przyjemność ze społecznego podłoża spożywania posiłków oraz wymiar psychospołeczny, czyli przyjemność z poznawczych reprezentacji żywności. Te trzy wymiary przyjemności współdziałają ze sobą. Nauka czerpania przyjemności z jedzenia może powodować kształtowanie zdrowego odżywiania od najmłodszych lat. Dzieci są w stanie zaakceptować, polubić i jeść zdrowe produkty poprzez wczesne i stale powtarzające się doświadczenia z takimi produktami, ale także przez obserwację innych ludzi spożywających te pokarmy (Marty i in., 2017).

Polacy mogą korzystać z nowego źródła profesjonalnej wiedzy na temat żywienia, żywności i zdrowego stylu życia, a mianowicie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej. Instytut Żywności i Żywienia, z którego inicjatywy powstało, zachęca do odwiedzenia jego strony internetowej: www.ncez.pl.

Produkty mleczne cieszą się dużym zainteresowaniem wśród konsumentów, w tym również preferujących żywność ekologiczną. Ekożywność stanowi alternatywę w stosunku do żywności konwencjonalnej, niejednokrotnie zawierającej liczne substancje dodatkowe. Produkcji żywności ekologicznej, w tym również produktów mlecznych, przyświeca idea stosowania surowców pozyskiwanych w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych, ograniczania do minimum używania dodatków do żywności, a także wykorzystywania naturalnych metod przetwarzania. W Polsce ekologiczne produkty mleczne dostarczane są na rynek zarówno przez firmy krajowe, jak i zagraniczne. Asortyment jest coraz bardziej szeroki. Polscy konsumenci szczególnie powinni zainteresować się żywnością ekologiczną wytwarzaną przez lokalnych producentów.

W dniach 12-14 października odbyły się w Łodzi V Targi Naturalnej Żywności - NATURA FOOD połaczone z I Targami Ekologicznego Stylu Życia - beECO. Jest to chyba najważniejsze wydarzenie promujące żywność ekologiczną i "naturalną" w Polsce. W targach wzięło udział ponad 200 wystawców...

Piwo jest jednym z najstarszych napojów alkoholowych na świecie. Jego proces wytwarzania przez setki, tysiące lat zmieniał się, był udoskonalany. Obecnie większość technologii składa się z kilku zasadniczych etapów jak: słodowanie, zacieranie słodu, warzenie, fermentacja i dojrzewanie. W niniejszym opracowaniu w skrócie scharakteryzowano najważniejsze etapy wytwarzania piwa.

Piwo to najczęściej kupowany napój alkoholowy na świecie. Każdego roku na świecie spożywanych jest około 130 miliardów litrów piwa. Napój ten dominuje nie tylko w rankingu na najbardziej popularny trunek świata, ale również na najbardziej zróżnicowany. Słowo „piwo” odpowiada setkom receptur i stylów. Obejmuje sobą wręcz odmienne napoje, od ciemnych i gęstych piw tzw. „stout” po orzeźwiające i cierpkie piwa typu lager. Nie można zapomnieć również o ogromnej liczbie specjalnych trunków, czyli piw przygotowywanych z dodatkiem najróżniejszych składników, ziół i przypraw. Dlatego też, w pracy dokonano ogólnego przeglądu najczęściej używanych surowców i dodatków w procesie wytwarzania piwa.

Wysiłki wielu naukowców skupiają się na poznaniu mechanizmów oddziaływania składników pokarmu na organizm człowieka. Umiejętność świadomego doboru pożywienia, w celu uzyskania określonej zmiany w organizmie jest niezwykle cenną wiedzą dla każdego konsumenta, dbającego o swoje ciało, zdrowie i samopoczucie. Jednym z prozdrowotnych składników żywności są probiotyki, które obecne w diecie mogą przyczynić się m.in. do zmniejszenia objawów alergii, wrzodów, infekcji dróg moczowo-płciowych czy zespołu jelita nadwrażliwego. Ich źródłem mogą być produkty spożywcze jak np. mleczne napoje fermentowane lub specjalnie przygotowane suplementy diety.

Około 80% wszystkich chorych na osteoporozę to kobiety, na całym świecie choruje ok. 200 mln Pań - powiedział w ubiegły piątek na konferencji prasowej Pan doc. Piotr Leszczyński, ordynator Oddziału Reumatologii i Osteoporozy szpitala miejskiego w Poznaniu.

Owoce suszone stanowią produkt otrzymany ze świeżych owoców jednego gatunku, całych lub pokrojonych, obranych lub nieobranych ze skórki i wysuszonych w stopniu zapewniającym ich trwałość. Tak utrwalone owoce stanowią atrakcyjny surowiec lub produkt, który dostępny jest przez cały rok. Na rynku owoce suszone dostępne są głównie jako półprodukt lub produkt w postaci przekąski. W pracy zostały zawarte informacje dotyczące charakterystyki towaroznawczej wybranych owoców suszonych oraz dostępności suszu na polskim rynku.

Właściwy wybór żywności jest kluczową umiejętnością wpływającą na stan zdrowia. Rozwój nauk o żywności i żywieniu zapoczątkował erę żywności funkcjonalnej (ang. functional food), przynoszącej mierzalne benefity zdrowotne. Wśród tego typu żywności wyróżnia się m.in. produkty probiotyczne, symbiotyczne i prebiotyczne. W publikacji omówiono pojęcie prebiotyku, indeksu prebiotycznego, źródła prebiotyków w diecie człowieka. Umieszczone w rozdziale „Znaczenie prebiotyków w diecie człowieka” omówienie ich właściwości wraz z przykładami pozwala na praktyczne wykorzystanie prebiotyków w spersonalizowanej dietoterapii.

Nadciśnienie tętnicze w karajach Europy Zachodniej dotyczy 15-30% populacji dosrosłych osób. Patogeneza tego zjawiska jest złożona ale jdnym z czynników wspomagających leczenie nadciśnienia jest odpowiednio zbilansowana dieta. W opracowaniu przedstawiono patogenezę i symptomatologię nadciśnienia tętniczego. Zamieszczono również praktyczne wskazówki dotyczące, jednego z wielu możliwych wariantów postępowania dietetycznego.

Jednym z zadań dietetyka jest edukacja żywieniowa. Wiedza na temat właściwości produktów spożywczych u przeciętnego pacjenta gabinetu dietetycznego jest mała, co widać na przykadzie pasteryzacji jako metody utrwalania żywności. Pasteryzacja to najbardziej naturalna metoda przedłużania trwałości owoców i warzyw. Polega na niszczeniu bakterii w wyniku obróbki termicznej i jest stosowana od dawna przez producentów soków, nektarów i napojów po to, by zachowały trwałość i możliwie najwyższą wartość odżywczą. Produkty pasteryzowane to nie tylko te w szklanych opakowaniach ale także mogą być w kartonach czy butelkach plastikowych.

Od września 2016 r. obowiązywać będzie nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczące żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty. Głównym celem rozporządzenia jest ochrona zdrowia dzieci i młodzieży oraz promowanie spożycia warzyw, owoców, żywności bogatej w wapń, a także nawyku picia wody. Zamierzeniem proponowanych rozwiązań jest również poszerzenie oferty żywieniowej sklepików szkolnych oraz uwzględnienie konieczności ograniczenia sprzedaży środków spożywczych zawierających znaczne ilości cukrów, tłuszczu oraz soli. Akt prawny, obliguje dyrektorów szkół, przedszkoli i innych placówek opiekuńczo-wychowawczych do stosowania wymagań zgodnie z aktualnymi normami żywienia dla populacji polskiej. Nadzór nad sposobem żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży powinien uwzględniać aspekt ilościowy m.in. ilość dostarczanej energii (kcal) i składników odżywczych (białka, tłuszczów, witamin itp.) oraz jakościowy, a więc odpowiedni dobór produktów podawanych w stołówkach.