Wyszukiwanie artykułów

Kluczowym elementem postępowania dietetycznego jest określenie sposobu żywienia i oszacowanie stanu odżywienia pacjenta. Właściwa ocena tych parametrów pozwala zrozumieć potrzeby i problemy pacjenta, jak również ułatwia dietetykowi podjęcie właściwej dietoterapii. Wśród metod oceny sposobu żywienia wyróżniamy metody jakościowe i ilościowe, zarówno retrospektywne jak i prospektywne. Natomiast wśród metod oceny stanu odżywienia wyróżniamy wywiad żywieniowy, badania ogólnolekarskie, biochemiczne i antropometryczne.

Proceder fałszowania produktów spożywczych spotykany jest od wieków. Dokonuje się tego na wiele, mniej lub bardziej skomplikowanych, sposobów. Fałszowane są wszelkie możliwe grupy żywności, na każdym etapie produkcji i dystrybucji [32]. Jednym z najczęściej fałszowanych produktów spożywczych są oleje roślinne. Wśród metod wykrywania zafałszowań olejów wyróżnia się metody fizykochemiczne, chromatograficzne, izotopowe, spektralne,  elektroforetyczne, immunologiczne i biologii molekularnej, biologiczne i metody wykorzystujace elektroniczny nos.

Badanie genomu staje się coraz tańszą, a co za tym idzie, częściej wykorzystywaną techniką w diagnostyce. Wczesne wykrycie nieprawidłowości zapisanych w sekwencji DNA umożliwia przedsięwzięcie odpowiednich działań profilaktycznych, jak np. farmakoterapia, zmiana stylu życia, czy też diety. Szczególnie obiecujące w profilaktyce dietetycznej jest połączenie badania genomu z dietetyką, nazywane nutrigenomiką. Patrząc w przyszłość można stwierdzić, że elementy nutrigenomiki będą stanowić główne narzędzie w pracy dietetyka.

Żywność ekologiczna cieszy się rosnącym zainteresowaniem wśród konsumentów, którzy coraz częściej zwracają uwagę na jakość produktów spożywczych. Stosunkowo wygórowana cena artykułów oznaczonych przypisem „bio” lub „eko” jest rekompensowana przez wyższą jakość takich produktów oraz nierzadko lepsze walory organoleptyczne (smak, zapach) w stosunku do ich odpowiedników wytwarzanych przemysłowo. Wpływa na to fakt, iż proces produkcji artykułów ekologicznych podlega kontroli na każdym z kolejnych etapów. Należy zaznaczyć, iż mnogość wiadomości oraz nieufność do deklaracji niektórych producentów powodują problemy z prawidłowym oddzieleniem produktów ekologicznych od ich konwencjonalnych odpowiedników. 

W publikacji zdefiniowano pojęcie żywności ekologicznej, przedstawiono walory żywności ekologicznej, regulacje prawne, sposoby znakowania, wymagania dotyczące importu produktów ekologicznych oraz sposoby kontroli i certyfikacji. Ponadto scharakteryzowano polski i europejski rynek żywności ekologicznej z uwzględnieniem poziomu cen żywności ekologicznej.

Rolnictwo ekologiczne stanowi jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi rolnictwa na świecie, a zwłaszcza w Unii Europejskiej. Z roku na rok dostępna jest także coraz większa paleta ekologicznych produktów spożywczych. Dlatego też, ważna jest wiedza na temat ekologicznej uprawy roślin, hodowli zwierzą i wytwarzania produktów ekologicznych. Wiedza ta pozwoli na świadomy wybór dobrych jakościowo produktów. W niniejszym opracowaniu zdefiniowano rolnictwo ekologiczne i zarysowano jego uwarunkowania prawne i społeczne.

Właściwy wybór żywności jest kluczową umiejętnością wpływającą na stan zdrowia. Rozwój nauk o żywności i żywieniu zapoczątkował erę żywności funkcjonalnej (ang. functional food), przynoszącej mierzalne benefity zdrowotne. Wśród tego typu żywności wyróżnia się m.in. produkty probiotyczne, symbiotyczne i prebiotyczne. W publikacji omówiono pojęcie prebiotyku, indeksu prebiotycznego, źródła prebiotyków w diecie człowieka. Umieszczone w rozdziale „Znaczenie prebiotyków w diecie człowieka” omówienie ich właściwości wraz z przykładami pozwala na praktyczne wykorzystanie prebiotyków w spersonalizowanej dietoterapii.

W artykule krótko omówiono definicję pojęcia „włókno pokarmowe (błonnik pokarmowy)”, rolę włókna pokarmowego w żywieniu człowieka z podziałem na włókno nierozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w wodzie. Zwrócono również uwagę na zawartość błonnika w różnych pokarmach jak i problemy związane z oznaczaniem błonnika w pożywieniu.

Istnieje szereg metod pozwalających w mniejszym lub większym stopniu ocenić skład i budowę ciała człowieka. Do najbardziej popularnych zaliczyć można: pomiar masy ciała, badania antropometryczne (w skład których wchodzą chociażby pomiar wzrostu czy obwodów poszczególnych części ciała), wyliczanie wskaźnika BMI. Wymienione metody niosą ze sobą ryzyko błędu i nie pozwalają na uzyskanie szczegółowych informacji o stanie zdrowia pacjenta, kondycji jego ciała i parametrach. Rozwiązaniem powyższych problemów może okazać się metoda bioimpedancji elektrycznej, dzięki której uzyskuje się informacje o składzie ciała pacjenta, przez co łatwiej jest skomponować skuteczny plan żywieniowy i odpowiednią dietę [3]. Niniejsza publikacja charakteryzuje metodę BIA, przedstawia metodyke przeprowadzania pomiarów i ich interpretację.

W opracowaniu zarysowano wpływ surowca (jabłek) na jakość koncentratów soków owocowych oraz przedstawiono proces produkcji koncentratu jabłkowego, szczegółowo omawiając takie składowe procesu jak: otrzymywanie moszczu, klarowanie moszczu i zagęszczanie soku.

Jednym z podstawowych składników codziennej, prawidłowej diety człowieka są produkty mleczarskie. Produkty te, mogą skrajnie różnić się składem chemicznym, wartością odżywczą, właściwościami funkcjonalnymi. Dlatego też,  prawidłowo zbilansowana dieta to nie tylko obecność dowolnego produktu mleczarskiego ale i również ich poprawny dobór pod względem jakościowym i funkcyjnym. W artykule scharakteryzowano takie główne produkty jak: mleko spożywcze (pasteryzowane, UHT, ESL), jogurt, kefir, mleko zsiadłe, sery podpuszczkowe dojrzewające, sery twarogowe i sery topione.

Oliwa z oliwej jest jednym z najpopularniejszych olejów jadalnych w Europie. Jej skład i właściwości są cenione od wieków. Najczęściej olej z miazgi oliwnej pozyskuje się na drodze hydraulicznego tłoczenia lub wirowania. Ekstrakcję rozpuszzcalnikiem stosuje się w celu wydobycia resztek oleju z miazgi, który następnie poddaje się rafinacji, co wpływa zmniejszenie właściwości prozdrowotnych tego oleju. Natomiast włączenie do diety człowieka oliwy z oliwek, pochodzącej z pierwszego tłoczenia, niesie ze sobą wiele korzyści, m.in. hamowanie rozwój miażdżycy tętnic, obniżenie stężenia złego cholesterolu w surowicy krwi, zmniejszenie ryzyka  cukrzycy, otyłości, nadciśnienia tętniczego, a także wystąpienia raka piersi u kobiet.

Piwo jest jednym z najstarszych napojów alkoholowych na świecie. Jego proces wytwarzania przez setki, tysiące lat zmieniał się, był udoskonalany. Obecnie większość technologii składa się z kilku zasadniczych etapów jak: słodowanie, zacieranie słodu, warzenie, fermentacja i dojrzewanie. W niniejszym opracowaniu w skrócie scharakteryzowano najważniejsze etapy wytwarzania piwa.

Jednym z zadań dietetyka jest edukacja żywieniowa. Wiedza na temat właściwości produktów spożywczych u przeciętnego pacjenta gabinetu dietetycznego jest mała, co widać na przykadzie pasteryzacji jako metody utrwalania żywności. Pasteryzacja to najbardziej naturalna metoda przedłużania trwałości owoców i warzyw. Polega na niszczeniu bakterii w wyniku obróbki termicznej i jest stosowana od dawna przez producentów soków, nektarów i napojów po to, by zachowały trwałość i możliwie najwyższą wartość odżywczą. Produkty pasteryzowane to nie tylko te w szklanych opakowaniach ale także mogą być w kartonach czy butelkach plastikowych.

Oleje roślinne to produkty spożywcze powszechnie wykorzystywane zarówno w przemyśle jak i w kuchni. Najczęściej służą jako medium do smażenia, nośnik aromatu z przypraw jak również używane są do przygotowywania potraw np. sałatek. Ich różnorodny skład chemiczny, wynikający  m.in. z rodzaju surowca z których zostały pozyskane, jak również użytej do wydobycia metody, determinuje ich przeznaczenie (np. oleje do smażenia, sałatkowe), a także właściwości dietetyczne. W opracowaniu przedstawiono proces wytwarzania olejów roślinnych i ich ogólną charakterystykę, ze szczególnym uwypukleniem właściwości oleju rzepakowego, słonecznikowego, lnianego.

Wszystkim doskonale znane są różne rodzaje i gatunki miodów, jak chociażby miody spadziowe pozyskiwane ze spadzi iglastej lub liściastej, miody nektarowe: wrzosowe, z facelii błękitnej, gryczane, wielokwiatowe oraz miody mieszane nektarowo-spadziowe. Wszystkie te miody cechują się różnymi właściwościami prozdrowotnymi, wynikającymi m. in. z rodzaju nektaru lub spadzi pobranej przez pszczoły. Są jednak rośliny, cechujące się właściwościami prozdrowotnymi, którymi pszczoły się nie interesują lub z których pobranie nektaru jest niemożliwe. Z tego względu, powstały ziołomiody – miody wytwarzane przez pszczoły z podanych im pożywek z różnych rodzajów ekstraktów roślinnych (pokrzywa, aloes czy brokuł) cechujące się właściwościami prozdrowotnymi, właściwymi dla tych roślin.

Fałszowanie żywności jest dość powszechnym zjawiskiem. Przyczyn może być kilka. Do głównych należą: chęć zwiększenia zysku poprzez obniżenie kosztów produkcji, zamaskowanie niewłaściwej jakości produktu oraz ukrycie faktycznego pochodzenia produktu. Fałszowanie może polegać na zastąpieniu składnika produktu innym, tańszym składnikiem, dodaniu wody czy braku deklaracji sposobu produkcji przez producenta. Skutki fałszowania żywności są odczuwalne zarówno przez konsumentów, którzy dostają produkty o niższej wartości odżywczej, jak też przez producentów, którzy przegrywają w nieuczciwej konkurencji. W celu zapobiegania i przeciwdziałania takim sytuacjom ustalono i wdrożono szereg norm i regulacji prawnych, które zapewnią odpowiednią jakość i bezpieczeństwo zdrowotne. Szybki rozwój technik analitycznych pozwala z jednej strony na identyfikację i ilościowe oznaczenie nawet śladowych ilości wielu składników, z drugiej jednak strony postęp technologiczny zwiększa możliwości fałszowania żywności. Zafałszowaniom podlega szeroka gama produktów spożywczych. W Polsce nad jakością żywności czuwają Sanepid, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcja Weterynaryjna oraz Inspekcja Handlowa, która ma prawo kontrolować sklepy.

Liofilizacja, inaczej suszenie sublimacyjne jest procesem wieloetapowym, polegającym na usuwaniu wody z żywności w niskiej temperaturze, poniżej 0°C przy obniżonym ciśnieniu. Woda usuwana jest z surowca, po wcześniejszym zamrożeniu go, poprzez przemianę z fazy stałej w gazową, z pominięciem stanu ciekłego, czyli przemianę lodu w parę. Pierwszy etap procesu polega na zamrażaniu produktu w temperaturze od -20 do -40°C, następnie produkt suszy się w próżni, przy ciśnieniu 0,13 – 1,3 hPa w komorze liofilizatora. Proces ten przebiega jednokierunkowo, od powierzchni materiału do jego głębi (Ochwanowska i in., 2017).

Kurkumina to związek zawarty w kłączu ostryżu długiego (Curcuma Longa) charakteryzujący się licznymi właściwościami prozdrowotnymi. Związek ten używany był w medycynie Dalekiego Wschodu już około 4000 lat temu do leczenia dolegliwości żołądkowych, ciężko gojących się ran oraz łagodzenia stanów zapalnych. Kurkumina jest silnym antyoksydantem, porównywalnym z witaminą C i E, dzięki czemu wpływa na zachowanie równowagi oksydacyjnej w organizmie człowieka. Ten prozdrowotny kurkuminoid wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu oraz zwiększenie ilości lipoprotein frakcji HDL we krwi. Dla lepszego przyswajania kurkuminy warto połączyć ją w diecie z pieprzem, bądź olejami roślinnymi.

Zawsze jest dobry czas na zmiany! Doskonałe samopoczucie i szczupła sylwetka nie muszą być odkładanymi na półkę marzeniami. Wystarczy pierwszy krok, który przewartościuje jakość i sposób  postrzegania życia. Pozwoli porzucić stare przyzwyczajenia i pod opieką specjalistów opuścić strefę komfortu. O tym, że nie ma rzeczy niemożliwych, a każdy dzień zapowiada się jako ważna lekcja motywacji do walki o lepszą wersję samych siebie.

W dzisiejszych czasach wzrasta zainteresowanie naturalnymi sposobami prewencji oraz leczenia chorób. Jednym z nich jest włączenie do diety pacjenta, a także osób z grupy ryzyka, naparów, syropów, owoców oraz suszonych liści morwy białej (Morus alba), którą stosowano już w starożytnych Chinach do leczenia dolegliwości różnego rodzaju. W wielu badaniach udowodniono wielokierunkowe działanie prozdrowotne liści, kory oraz owoców tej rośliny. Działania te obejmują m.in. właściwości: przeciwcukrzycowe, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe oraz przeciwmiażdżycowe.

Popularne jest stwierdzenie, że żyjemy w czasach wszechobecnego pędu, stresu i nadmiaru bodźców, co niesie za sobą negatywne konsekwencje zdrowotne odbijające się na samopoczuciu. Świat nauki pracuje nad kolejnymi metodami przeciwdziałania negatywnym skutkom aktualnego stanu rzeczy, okazuje się jednak że od dawna znane ziołolecznictwo może być pomocne w zwalczaniu współczesnych dolegliwości. Ze szczególną pomocą przychodzą adaptogeny, a wśród nich różeniec górski.

W artykule przedstawiono definicje probiotyku jak i całego mikrobiomu zasiedlającego organizm człowieka. Opisano właściwości jakimi powinny charakteryzować się szczepy bakterii, aby mogły być w przyszłości stosowane w produktach probiotycznych. Wymieniono korzystne oddziaływanie tych mikroorganizmów na organizm człowieka w schorzeniach takich jak biegunka poantybiotykowa, choroby układu krążenia czy zespół jelita drażliwego (IBS).

Celiakia to inaczej choroba trzewna dotykająca 0,5-2,5% populacji na całym świecie. Charakteryzuje się reakcją ze strony układu pokarmowego w odpowiedzi na gluten, białko obecne w wielu zbożach. Problemy, z którymi wiąże się ta jednostka chorobowa utrudniają codzienne funkcjonowanie, dlatego należy zastosować odpowiednie leczenie w celu ustąpienia symptomów. Czy dieta bezglutenowa to jedyne wyjście, a może istnieje inna alternatywa?

Choroba wrzodowa jest jedną z najczęstszych chorób układu pokarmowego. To zespół zmian ogólnoustrojowych i miejscowych, w których głównym objawem jest wrzód żołądka. Czynnikami determinującymi rozwój choroby to infekcja gram-ujemną bakterią Helicobacter pylori, niesteroidowe leki przeciwzapalne, nieprawidłowy sposób odżywiania oraz stałe narażenie na stres. Postępowanie dietetyczne w chorobie wrzodowej ma na celu dobór produktów, które nie zalegają długo w żołądku oraz są łatwo przyswajalne. Odpowiednia dieta wspomaga leczenie, łagodzi dolegliwości często powodując ich całkowite ustąpienie. Zaleca się unikanie produktów drażniących żołądek, a przede wszystkim tych, które wywołują lub nasilają dolegliwości. Dieta w chorobie wrzodowej powinna dostarczać odpowiednią ilość energii i składników odżywczych w celu utrzymania należnej masa ciała chorego.

Wiele cennych uwag i stwierdzeń jest wynikiem II Konferencji Naukowej „Witamina D – eliksir zdrowia”, którą w dniu 10 lipca br. zorganizowało Stowarzyszenie Promocji Zdrowia „PRO – SALUTEM”. Konferencja była miejscem wymiany poglądów między lekarzami, farmaceutami i dietetykami. Referaty przedstawiane zostały na 3 sesjach tematycznych.

Już od ponad 1700 lat produkowane są napoje alkoholowe, przygotowywane na bazie ryżu. W europie często napoje takie określa się mianem win ryżowych, głównie z uwagi na zawartość alkoholu, która plasuje się w przedziale od 14 do 16%. Należy jednak zwrócić uwagę, że określenie to nie jest precyzyjne, gdyż proces produkcyjny tych napojów bardziej przypomina produkcję piwa niż wina. W opracowaniu przedstawiono podział win ryżowych ryżowych oraz zarysowano proces produkcji sake.

Magazynowanie produktów żywnościowych jest niezbędne zarówno z punktu widzenia konsumenta, który chce spożywać określone produkty przez cały rok, jak i producenta, w interesie którego jest utrzymanie ciągłości produkcji. Znajomość i przestrzeganie odpowiednich warunków przechowywania prduktów spożywczych jak i zagrożeń mogących wystąpić podczas przechowywania może przynieść wymierne korzyści w postaci: minimalizacji strat, wydłużenia okresów przechowywania jak i utrzymania pożądanych cech organoleptycznych przez cały okres przechowywania. W doniesieniu omówiono cel, warunki i zmiany zachodzące podczas przechowaywania surowców roślinnych i zwierzęcych.

Kwas L-askorbinowy to nie tylko jeden ze związków pełniących funkcję witaminy C. To również doskonały przeciwutleniacz który znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, również w technologii wytwarzania piwa. W doniesieniu opisano rolę i funkcję kwasu L-askorbinowego w browanictwie.

W opracowaniu omówiono podział i budowę bioreaktorów, które wykorzystuje się w biotechnologi do hodowli m.in. bakterii, grzybów. Jako przykład przedstawiono sposób hodowli grzybów wytwarzających stosowane w przemyśle spożywczym takie kwasy jak: kwas cytrynowy (E330 - przeciwutleniacz) i fumarowy (E297 - konserwant)

W leczeniu nadwagi i otyłości kluczową rolę pełni edukacja żywieniowa i odpowiednio przygotowana dieta. Farmakologiczne wspomaganie leczenia nadwagi i otyłości powinno stanowić uzupełnienie procesu leczenia dietetycznego jedynie w szczególnych przypadkach. Obecnie najczęściej w leczeniu farmakologicznym wykorzystuje się środki będące inhibitorami enzymów pokarmowych (orlistat, akarboza). Jednakże podczas projektowania diet redukcyjnych należy zwrócić uwage na produkty zawierające w swym składzie związki wspomagające redukcję tkanki tłuszczowej jak np. rutyna, kwas chlorogenowy, kapsaicyna, genisteina.

Owoce suszone stanowią produkt otrzymany ze świeżych owoców jednego gatunku, całych lub pokrojonych, obranych lub nieobranych ze skórki i wysuszonych w stopniu zapewniającym ich trwałość. Tak utrwalone owoce stanowią atrakcyjny surowiec lub produkt, który dostępny jest przez cały rok. Na rynku owoce suszone dostępne są głównie jako półprodukt lub produkt w postaci przekąski. W pracy zostały zawarte informacje dotyczące charakterystyki towaroznawczej wybranych owoców suszonych oraz dostępności suszu na polskim rynku.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) należy do chorób atopowych. Wielu pacjentów z alergią wziewną lub pokarmową nie jest świadomych, iż chorują na AZS. Sytuacja ta jest wynikiem trudności w diagnostyce tej choroby. Obraz atopowego zapalenia skóry zmienia się wraz z wiekiem chorego i może przybierać takie różne formy, m.in.: świerzb, łuszczycę, alergiczny wyprysk kontaktowy, wyprysk kontaktowy z podrażnienia, proteinowy wyprysk kontaktowy, rybią łuskę czy zapalenie skórno‑mięśniowe. Jednakże głównym objawem atopowego zapalenia skóry jest świąd. Mimo postępu medycznego i poprawy komfortu życia, obserwuje się wzrost zachorowalności na AZS, a epidemiologia tej choroby nie jest do końca wyjaśniona. Uznaje się, że ta choroba ma podłoże genetyczne, jednak istnieje wiele czynników, które wpływają na zaostrzenie choroby. Niniejsza publikacja przybliża przebieg choroby oraz rolę alergii pokarmowej w atopowym zapaleniu skóry.

Sukces przychodzi zwykle wtedy gdy kochamy to co robimy. Jednak każdy ma własną miarę i drogę do sukcesu. O to jak osiągnął sukces zawodowy, promując zdrowie, pytamy Jacka Bilczyńskiego, trenera personalnego i dietetyka w jednej osobie.

W obecnych czasach odżywianie to nie tylko zaspokojenie głodu ale także możliwość wpływania na stan zdrowia. Żywność o zaprogramowanych właściwościach prozdrowotnych, nazywana żywnością funkcjonalną, spożywana jest przez świadomych konsumentów w celu uzyskania określonych profitów zdrowotnych. Przykładem mogą być produkty probiotyczne, zawierające specjalnie wyselekcjonowane i przebadane żywe kultury bakterii jelitowych. Bakterie te mają zdolność do przejściowej lub trwałej kolonizacji przewodu pokarmowego człowieka i oddziaływania na jego zdrowie. W publikacji przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat probiotyków, począwszy do definicji, aż po metodologię badań szczepów potencjalnie probiotycznych. Omówiono również naturalną mikroflorę przewodu pokarmowego, znaczenie probiotyków w diecie oraz ich źródła pokarmowe. Poruszono również zagadnienia bezpieczeństwa stosowania probiotyków w diecie człowieka.

W 2008 r. Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) wydało stanowisko dotyczące glutenu w diecie niemowląt, w którym rekomendowało rozpoczęcie podawania glutenu jeszcze w okresie karmienia piersią. Jednocześnie odradzało jego wprowadzanie zbyt wcześnie (przed 4. miesiącem życia) lub zbyt późno (po 7. miesiącu życia). Od tego czasu pojawiły się nowe dane.