Uważaj na ukrytą sól, czyli o katastrofalnych skutkach nadużywania soli - prof. dr hab. n.med. Mirosław Jarosz  

Niedawno zakończyła się konferencja prasowa pt. „Uważaj na ukrytą sól”, której organizatorem był Instytut Żywnosci i Żywienia w Warszawie. Dla naszej redakcji była ona inspiracją do rozowy z Panem profesorem Mirosławem Jaroszem, ekspertem w dziedzinie żywienia człowieka i jednocześnie dyrektorem IŻŻ.

O tzw. „białej śmierci” i skutkach nadmiernego spożywania soli słyszał każdy Polak, jednak mimo edukacji społeczeństwa ciągle mamy z tym problem. Z czego to wynika?

Polakom brakuje wiedzy na temat soli ukrytej w produktach przetworzonych, ale również edukacji na temat czytania etykiet na produktach przetworzonych. Badania wykazały, że Polacy spożywają 12-15g soli/dzień (tj. 4-6 g sodu), przy czym zaleca się nie przekraczanie 5g soli/dzień (tj. 2g sodu). Należy jednak pamiętać, że ok 40-80% soli pochodzi z produktów przetworzonych, a tylko 20-60% soli dodawana jest w czasie gotowania i dosalania podanej potrawy. W 2005 roku utworzono WASH (World Action on Salt and Health) składającą się z 527 członów z 95 krajów. Celem tej organizacji było porozumienie z przemysłem spożywczym i rządami dotyczącymi szkodliwego wpływu dużego spożycia soli na zdrowie człowieka oraz doprowadzenie do zmniejszenia ilości soli w żywności przetworzonej oraz dodawanej do potraw na stole. Efektem tej inicjatywy był spadek spożycia soli ale jeszcze sporo pracy przed, nami aby poprawić jakość życia.

Od lewej: dr Katarzyna Stoś, zastępca dyrektora IŻŻ, prof. Mirosław Jarosz, dyrektor IŻŻ, dr Agnieszka Jarosz, kierownik Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej IŻŻ

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr. 1169/2011 powinno ułatwić edukację społeczeństwa w zakresie czytania etykiet i oceny zawartości poszczególnych składników odżywczych?

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr. 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności od 13.12.2016r każdy produkt powinien mieć na opakowaniu informację o wartości odżywczej (podaną w przeliczeniu na 100g lub 100ml produktu). Dotyczy to takich elementów etykiety jak: wartość energetyczna, ilość tłuszczu (kwasów tłuszczowych nasyconych), białka, węglowodanów, cukrów i soli. Zarówno dla dietetyków jak i dla konsumenta ma to stanowić ułatwienie w wyborze odpowiedniego produktu.

Co łączy Projekt KIK/34 - Zachowaj Równowagę z tygodniem solnym?

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że nie można walczyć z nadwagą i otyłością nie pamiętając, że równolegle trzeba walczyć z nadmiernym spożyciem soli. Najnowsze badania wykazały, że zwiększone spożycie sodu przyczynia się do rozwoju otyłości u dzieci i młodzieży poprzez zaburzenia metabolizmu tkanki tłuszczowej wpływając na wzrost obwodu brzucha a tym samym masy ciała. Wzrost spożycia chlorku sodu (NaCl) o 1g to wzrost ryzyka nadwagi i otyłości o 28% u dzieci i młodzieży i o 26% u dorosłych. Należy zwrócić uwagę, że coraz częściej problem otyłości dotyczy dzieci, dlatego naukowy ciągle szukają kolejnych składowych tej choroby, aby móc sprawnie jej zapobiec.

Na dzisiejszej konferencji padły słowa Pana profesora „otyłość ma coraz gorsze oblicze”, czy mogę prosić o rozwinięcie tej myśli?

Tak, to bardzo ważne słowa, dobrze że zwróciła Pani na to uwagę. Otyłość niesie za sobą coraz gorsze konsekwencje w postaci rozwijających się chorób np. osteoporoza, kamica nerkowa, rak żołądka, zawał serca, udar mózgu, nadciśnienie tętnicze. Wiąże się to bezpośrednio z wysokim spożyciem soli np. wzrost ciśnienia powodujący utratę pamięci a w konsekwencji doprowadzający do demencji i otępienia. Podobnie jest z 8% wzrostem ryzyka rozwoju raka żołądka przy nadmiernym spożyciu sodu. Na takim poziomie wiedzy jaką dysponujemy w dzisiejszych czasach, musimy zapobiegać chorobom na różnych płaszczyznach.

Często słyszy się o zaleceniu zwiększonej podaży soli powyżej zalecanej normy 5g/dziennie dla osób, które mają niskie ciśnienie. Czy istnieją naukowe przesłanki na poparcie tej opinii?

Niestety często słyszy podobne zalecenia, nawet z ust osób wykształconych w tym lekarzy. Nie maja one jednak naukowego poparcia. W ochronie zdrowia nie należy snuć własnych tez, czy też powtarzać niezweryfikowanych informacji. Wszystko co chcemy zalecić powinno być oparte na badaniach naukowych. W przypadku osób z niedociśnieniem zwiększone spożycie soli nie jest drogą do poprawy zdrowia. Takie, niewłaściwe postępowanie może nawet wpłynąć na rozwój chorób cywilizacyjnych. Warto zadbać o edukację społeczeństwa od najmłodszych lat oraz dawać dobry przykład. Człowiek wykształca w sobie pewne preferencje smakowe już w pierwszych latach swojego życia. Jeżeli przyzwyczaimy nasze dzieci do potraw bez soli, doprawionych za pomocą różnorodnych ziół to właśnie takie potrawy będą preferować w życiu dorosłym i przekażą ta wiedzę własnych dzieciom. Uchronimy nasze dzieci od rozwoju wielu chorób w tym otyłości. Należy też zwrócić uwagę na aktualizację modelu piramidy żywieniowej. Dodatek soli został zupełnie przekreślony.

Od lewej: prof. Mirosław Jarosz (IŻŻ), Kamila Dzwonkowska (Journal of NutriLife)

Na drodze dietetyków zapowiada się sporo wyzwań i pracy. Na jakie wskazówki mogą liczyć młodzi dietetycy na początku swojej drogi?

Cieszę się bardzo, że tak prężnie młodzi ludzie rozwijają się w tym kierunku. Nie ma ważniejszej wartości niż zdrowie człowieka, a dietetyk to osoba, która ma szczególny wpływ na jakość życia swoich pacjentów i ważne by zawsze postrzegał ich w takiej kategorii. Najważniejsza jest edukacja i nabycie umiejętności na wielu płaszczyznach. Polecam korzystać z najnowszych badań naukowych i uczestniczyć w konferencjach, gdzie zawsze otrzymamy przegląd najświeższych informacji z wiarygodnych źródeł.

Tematyka publikacji

• artykuł
• informację o wydarzeniu

Kanały RSS

• kanał czytelnia,
• kanał kalendarium