- Polski
- English
Katarzyna Sitarska
Grzyby dziko rosnące postrzegane są jako pozbawiony wartości odżywczej ale aromatyczny i smaczny składnik potraw. W ostatnich latach zwraca się coraz większą uwagę na właściwości owocników grzybów dziko rosnących. Wykazują one między innymi działanie: przeciwnowotworowe (Busch i in., 2008), przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, (Chun-chao i in., 2011), przeciwutleniające (Rajewska i in., 2005) oraz pomagające w walce z chorobami układu sercowo – naczyniowego (Mattila i in., 2001). Mimo, iż grzyby występują sezonowo, od czerwca do października, to warto zaopatrywać się w nie również w okresie kiedy nie możemy pozyskać ich w postaci świeżej.
Cytowanie:
- Sitarska K.: Grzyby dziko rosnące - wartość odżywcza i właściwości prozdrowotne, Journal of NutriLife, 2014, 03, ISSN:2300-8938, url:http://www.NutriLife.pl/index.php?art=142 [dostęp: 2019.04.26]
- RIS, BibTeX
Słowa kluczowe:
grzyby, wartość odżywcza, właściwości prozdrowotne
Konflikt interesów
Autorzy oświadczają, że nie mają powiązań ani finansowych zależności wobec żadnej organizacji lub kogokolwiek posiadającego bezpośredni finansowy wkład w przedmiot badań lub materiały badane w danej pracy (np. poprzez zatrudnienie, doradztwo, posiadanie akcji, honoraria). Każda dotacja badań lub projektu wyszczególniona jest w części pracy zatytułowanej „Podziękowania”.
Wildly growing mushrooms - nutritious value and pro-health properties
Katarzyna Sitarska
The wildly growing mushrooms are perceived as lucking of nutritious values but the aromatic and tasting element of dishes. In recent years repeatedly more serious attention on the property of the fruitbody of mushrooms wildly growing is paid. They prove such effects as : anti-cancer (Busch and others., 2008), anti-bacterial, anti-virus, (Chun-chao and others., 2011), antioxidant (Rajewska and others., 2005) and helping in the fighting with the diseases of cardiovascular system (Mattila and others., 2001). In spite of the fact that the mushrooms appear seasonally, from June to October, it is worth to supply in them also in the period when we cannot gain them in fresh form.
Citation:
- Sitarska K.: Wildly growing mushrooms - nutritious value and pro-health properties, Journal of NutriLife, 2014, 03, ISSN:2300-8938, url:http://www.NutriLife.pl/index.php?art=142 [access: 2019.04.26]
- RIS, BibTeX
Keywords:
mushrooms, nutritious value, prohealth properties
Conflict of interest
The authors declare that they have no relationship or financial dependence to any organization or anyone having a direct financial interest in the subject of research or materials analyzed in the work (eg. through employment, consulting, stock ownership, honoraria). Each research grant or project is specified in the part of the work entitled "Acknowledgements".
Grzybami jadalnymi określa się spożywane przez ludzi owocniki dziko rosnące lub uprawiane w sztucznych warunkach grzyby wielkoowocnikowe (Macromycetes) należące przede wszystkim do gromady podstawczaków (Basidiomycetes) i workowców (Ascomycetes) (Pätzold, 2007). Do najczęściej spożywanych gatunków grzybów należą: pieprznik jadalny, borowik szlachetny oraz podgrzybek brunatny.
Charakterystyka najczęściej spożywanych gatunków grzybów dziko rosnących.
Pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius)
Pieprznik jadalny, (Fot. 1) zwany potocznie ...
Bądż na bieżąco - kup prenumeratę cyfrową
Prenumerata to nieograniczony dostęp do:
pełnych tekstów publikacji naukowych (recenzowanych)
merytorycznych i wiarygonych informacji branżowych.
Wypróbuj od 7,45zł miesięcznie
Literatura:
- Aue W., (2006), „Człowiek w środowisku: podręcznik, Część 1”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 194 – 195.
- Babicz-Zielińska E., Bartoszek A., Drozdowski B., Piotrowska B., Przybyłowski P., Rutkowska J., Sadowska M., Sikorski Z.E., Stołyhwo A., Wróblewska B., Redakcja: Zdzislaw E. Sikorski; „Chemia żywności t.3”, Wydawnictwo Naukowo Techniczne, 13 – 15
- Barros L., Calhelha R. C., Vaz J.A., Ferreira I., Baptista P., Estevinho L.M., (2007), „Antimicrobial activity and bioactive compounds of Portuguese wild edible mushrooms methanolic extracts.”, European Food Research and Technology 225: 151 – 156
- Barros L., Cruz T., Baptista P., Estevinho L.M., Ferreira I., (2008), „Wild and commercial mushrooms as source of nutrients and nutraceuticals.”, Food and Chemical Toxicology 46: 2742 – 2747
- Bernaś E., Jaworska G., Lisiewska Z., (2006), „Edible mushrooms as a source of valuable nutritive constituens.”, ACTA Scientiarum PolonorumTechnologia Alimentaria, 5(1): 5 – 20
- Busch E., Von Rekowski R.W., Molleken H., (2008), „Speisepilze mit medizinisch wirksamen inhatsstoffen”, Zeitsch. Phytotherapie, 28: 115-124
- Czerwińska D., Gulińska E., (2008), „Podstawy żywienia człowieka”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 28 – 36
- Elmadfa I., Muskat E., (2004), „Wielkie tabele kalorii i wartości odżywczych”, Wydawnictwo Muza S.A, Warszawa, 220-247
- Elmastas M., Isildak O., Turkekul I., Temur N., (2007), „Determination of antioxidant activity and antioxidant compounds in wild edible mushrooms”, Journal of Food Composition and Analysis, 20: 337 – 345
- Flück M., (2009), „Atlas grzybów”, Oficyna Wydawnicza Delta W – Z, Warszawa, 58 – 198
- http://grzyby.pg.gda.pl/galeria/jt/borowik_szlachetny1.jpg, dostęp: 29.12.2013r
- http://www.muzeum.warszawa.pl/pl/kronika/kronika-wystaw-czasowych/co-wiemy-o-grzybach.html, dostęp: 29.12.2013r
- http://polskalokalna.pl/galerie/galerie/grzyby/zdjecie,1330634,2,0, dostęp: 29.12.2013r
- Iwaniuk Arkadiusz, (2013), „Kompendium ogrodnika, grzybiarza, wędkarza”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa, 63 – 127
- Karmańska A., Wędzisz A., (2010), „Zawartość wybranych makro- i mikroelementów w różnych gatunkach grzybów wielkoowocnikowych”, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2: 124 – 129
- Kalac. P., (2009), „Chemical composition and nutritional value of European species of wild growing mushrooms: A review”, Food Chemistry, 113: 9 – 16
- Kunachowicz H., Czarnowska- Misztal E., Turlejska H., (2007), „Zasady żywienia człowieka”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 17 – 28
- Manzi P., Marconi S., Aguzzi A., Pizzoferrato L., (2004), „Commercial mushrooms, nutritional quality and effect of cooking.”, Food Chemistry, 84: 201 – 206
- Mattila P., Konko K., Eurola M., Pihlava J., Astola J., Vahteisto L., Hieraniemi V., Kumpulainen J., Valtonem M., Pironen V., (2001), „Contents of vitamins, mineral elements, and some phenolic compounds in cultivated mushrooms.”,Journal of Agricultural and Food Chemistry, 49: 2343 – 2348
- Mossor – Pietraszewska T., Gawęcki J., (2008), „Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 206 –216
- Muszyńska B., (2012), „Jadalne gatunki grzybów źródłem substancji dietetycznych i leczniczych”, Wydawnictwo Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek UMEA SHINODA –K KURACEJO, Kraków, 15 – 62
- Muszyńska B., Sułkowska – Ziaja K., Ekiert H., (2011), „Właściwości lecznicze i dietetyczne wybranych jadalnych grzybów wielkoowocnikowych.”, Farmacja Polska, 67 (8): 553 – 562
- Palacios I., Lozano M., Moro C., Arrigo M.D., Rostagno M.A., Martinez J.A., Garcia-Lafuente A., (2011), „Antioxidant properties of phenolic compounds occurring in edible mushrooms.” Food Chemistry, 128: 674 – 678
- Pätzold W., Laux H., (2007), „Czy wiesz jaki to grzyb?”, Wydawnictwo Multico, 57 – 200
- Pedneault K., Agers P., Gosselin A., Tweddel R., (2006), „Fatty AIDS composition of lipids from mushrooms belonging to the family Boletaceae”, Mycological Research, 110: 1179 – 7783
- Puttaraju, N. G., Venkateshaiah, S. U., Dharmesh, S. M., Urs, S. M. N., &Somasundaram, R., (2006), „Antioxidant activity of indigenous ediblemushrooms.”, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54: 9764-9772.
- Rajewska J., Bałasińska B., (2005), „Biologically active compounds of edible mushrooms and their beneficial impact on health”, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 58: 352 – 357
- Sadler M., (2003), „Nutritional properties of edible fungi.” British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin, 28: 305–308.
- Sas – Golak I., Sobieralski K., Siwulski M., Lisiecka J., (2011), „Skład, wartość odżywcza oraz właściwości zdrowotne grzybów pozyskiwanych ze stanowisk naturalnych”, Kosmos, 60 (3-4): 483 – 490
- Volk R., Volk F., (2009), „Praktyczny poradnik grzybiarza”; Wydawnictwo DELTA W-Z, 45 – 132
- Wojewoda W., (2012), „Poradnik grzybiarza”, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa, 27 – 116
- Wiczkowski W., Piskuła M.K., (2004), „Food flavonoids.”, Polish Journal of Food And Nutrition Sciences, 13 (54): 101-114
UdostępnijPolub NutriLife.pl
Bądż na bieżąco - kup prenumeratę cyfrową
Prenumerata to nieograniczony dostęp do:
pełnych tekstów publikacji naukowych (recenzowanych)
merytorycznych i wiarygonych informacji branżowych.
- Aue W., (2006), „Człowiek w środowisku: podręcznik, Część 1”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 194 – 195.
- Babicz-Zielińska E., Bartoszek A., Drozdowski B., Piotrowska B., Przybyłowski P., Rutkowska J., Sadowska M., Sikorski Z.E., Stołyhwo A., Wróblewska B., Redakcja: Zdzislaw E. Sikorski; „Chemia żywności t.3”, Wydawnictwo Naukowo Techniczne, 13 – 15
- Barros L., Calhelha R. C., Vaz J.A., Ferreira I., Baptista P., Estevinho L.M., (2007), „Antimicrobial activity and bioactive compounds of Portuguese wild edible mushrooms methanolic extracts.”, European Food Research and Technology 225: 151 – 156
- Barros L., Cruz T., Baptista P., Estevinho L.M., Ferreira I., (2008), „Wild and commercial mushrooms as source of nutrients and nutraceuticals.”, Food and Chemical Toxicology 46: 2742 – 2747
- Bernaś E., Jaworska G., Lisiewska Z., (2006), „Edible mushrooms as a source of valuable nutritive constituens.”, ACTA Scientiarum PolonorumTechnologia Alimentaria, 5(1): 5 – 20
- Busch E., Von Rekowski R.W., Molleken H., (2008), „Speisepilze mit medizinisch wirksamen inhatsstoffen”, Zeitsch. Phytotherapie, 28: 115-124
- Czerwińska D., Gulińska E., (2008), „Podstawy żywienia człowieka”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 28 – 36
- Elmadfa I., Muskat E., (2004), „Wielkie tabele kalorii i wartości odżywczych”, Wydawnictwo Muza S.A, Warszawa, 220-247
- Elmastas M., Isildak O., Turkekul I., Temur N., (2007), „Determination of antioxidant activity and antioxidant compounds in wild edible mushrooms”, Journal of Food Composition and Analysis, 20: 337 – 345
- Flück M., (2009), „Atlas grzybów”, Oficyna Wydawnicza Delta W – Z, Warszawa, 58 – 198
- http://grzyby.pg.gda.pl/galeria/jt/borowik_szlachetny1.jpg, dostęp: 29.12.2013r
- http://www.muzeum.warszawa.pl/pl/kronika/kronika-wystaw-czasowych/co-wiemy-o-grzybach.html, dostęp: 29.12.2013r
- http://polskalokalna.pl/galerie/galerie/grzyby/zdjecie,1330634,2,0, dostęp: 29.12.2013r
- Iwaniuk Arkadiusz, (2013), „Kompendium ogrodnika, grzybiarza, wędkarza”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa, 63 – 127
- Karmańska A., Wędzisz A., (2010), „Zawartość wybranych makro- i mikroelementów w różnych gatunkach grzybów wielkoowocnikowych”, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2: 124 – 129
- Kalac. P., (2009), „Chemical composition and nutritional value of European species of wild growing mushrooms: A review”, Food Chemistry, 113: 9 – 16
- Kunachowicz H., Czarnowska- Misztal E., Turlejska H., (2007), „Zasady żywienia człowieka”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 17 – 28
- Manzi P., Marconi S., Aguzzi A., Pizzoferrato L., (2004), „Commercial mushrooms, nutritional quality and effect of cooking.”, Food Chemistry, 84: 201 – 206
- Mattila P., Konko K., Eurola M., Pihlava J., Astola J., Vahteisto L., Hieraniemi V., Kumpulainen J., Valtonem M., Pironen V., (2001), „Contents of vitamins, mineral elements, and some phenolic compounds in cultivated mushrooms.”,Journal of Agricultural and Food Chemistry, 49: 2343 – 2348
- Mossor – Pietraszewska T., Gawęcki J., (2008), „Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 206 –216
- Muszyńska B., (2012), „Jadalne gatunki grzybów źródłem substancji dietetycznych i leczniczych”, Wydawnictwo Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek UMEA SHINODA –K KURACEJO, Kraków, 15 – 62
- Muszyńska B., Sułkowska – Ziaja K., Ekiert H., (2011), „Właściwości lecznicze i dietetyczne wybranych jadalnych grzybów wielkoowocnikowych.”, Farmacja Polska, 67 (8): 553 – 562
- Palacios I., Lozano M., Moro C., Arrigo M.D., Rostagno M.A., Martinez J.A., Garcia-Lafuente A., (2011), „Antioxidant properties of phenolic compounds occurring in edible mushrooms.” Food Chemistry, 128: 674 – 678
- Pätzold W., Laux H., (2007), „Czy wiesz jaki to grzyb?”, Wydawnictwo Multico, 57 – 200
- Pedneault K., Agers P., Gosselin A., Tweddel R., (2006), „Fatty AIDS composition of lipids from mushrooms belonging to the family Boletaceae”, Mycological Research, 110: 1179 – 7783
- Puttaraju, N. G., Venkateshaiah, S. U., Dharmesh, S. M., Urs, S. M. N., &Somasundaram, R., (2006), „Antioxidant activity of indigenous ediblemushrooms.”, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54: 9764-9772.
- Rajewska J., Bałasińska B., (2005), „Biologically active compounds of edible mushrooms and their beneficial impact on health”, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 58: 352 – 357
- Sadler M., (2003), „Nutritional properties of edible fungi.” British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin, 28: 305–308.
- Sas – Golak I., Sobieralski K., Siwulski M., Lisiecka J., (2011), „Skład, wartość odżywcza oraz właściwości zdrowotne grzybów pozyskiwanych ze stanowisk naturalnych”, Kosmos, 60 (3-4): 483 – 490
- Volk R., Volk F., (2009), „Praktyczny poradnik grzybiarza”; Wydawnictwo DELTA W-Z, 45 – 132
- Wojewoda W., (2012), „Poradnik grzybiarza”, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa, 27 – 116
- Wiczkowski W., Piskuła M.K., (2004), „Food flavonoids.”, Polish Journal of Food And Nutrition Sciences, 13 (54): 101-114
Autor publikacji
inż. Katarzyna Sitarska
Autor publikacj nie udostępnił swojej wizytówki.
Z udostępnionymi informacjami, w tym opublikowanymi pracami autora, możesz zapoznać się odwiedzając jego profil - [profil autora]
Zobacz także
Oleje roślinne, charakterystyka i technologia wytwarzania
Czekolada – klasyfikacja, właściwości oraz skład chemiczny
Czekolada - proces produkcji, wady i przyczyny ich powstawania
Charakterystyka serów - klasyfikacja, wartość odżywcza, produkcja, konsumpcja
|
Czekolada - proces produkcji, wady i przyczyny ich powstawania |
 |
 |
Analiza stanu odżywienia i sposobu żywienia osób starszych w Domu Pomocy Społecznej |
|
 |
 |
Ocena wydolności fizycznej osób starszych przebywających w Domu Pomocy Społecznej |
 |
Stężenie i gęstość wybranych roztworów handlowych - Niezbędnik |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Atopowe zapalenie skóry – charakterystyka schorzenia oraz postępowanie dietetyczne |
 |
Żywność funkcjonalna - przykłady i znaczenie w diecie człowieka |
 |
Naturalne związki bioaktywne w profilaktyce i leczeniu choroby Alzheimera |
 |
Zastosowanie żywności fermentowanej w żywieniu osób z nietolerancją laktozy |
 |
 |
 |
Kanały RSS